
Rodos Hamza Bey Camii’nin Tarihçesi ve Mimari Özellikleri Hakkında Bilgi
Hamza Bey Camii, Rodos adasında bulunan ve inşa tarihi bilinmeyen bir camidir. Rodos şehrinin merkezinde, kale içinde yer almaktadır. Üzerinde kitabe olmadığı için yapım tarihi ve kurucusu hakkında bilgi bulunmamaktadır. Zeki Çelikkol, inşasının çok eski olmadığına dair bir rivayetten bahsetse de mimarisi bunu doğrulamamaktadır. Hamza Bey Camii, XVI-XVII. yüzyıl mimari ve teknik özelliklerine sahip görünmektedir.
Hamza Bey Camii, klasik kare planlı bir harime sahip küçük bir yapıdır. Son cemaat yeri üstü saç kaplı bir sundurmadan oluşmaktadır. Ancak bu kısmın minare tarafındaki yan cephesinin düzgün kesme taştan bir duvar şeklinde olması, daha önce mimari karakteri olan bir son cemaat yeri olduğunu göstermektedir. Ancak Rodos’ta İtalyan hâkimiyeti döneminde ince direklere dayanan düzensiz bir saç kaplı sundurma olduğu, H. Balducci’nin kitabındaki rölöveden anlaşılmaktadır.
Harimin kare kitlesiyle kubbenin üzeri alaturka kiremitlerle kaplıdır. Yan cephelerde altta ikişer, üstte tek olmak üzere üçer pencere, giriş cephesinde iki, kıble cephesinde ise üstte tek pencere içeriyi aydınlatmaktadır. Kubbe yaklaşık 7 metre çapında olup sekizgen biçimli sağır bir kasnağa oturur. Kubbenin bası beden duvarları içindeki dört sivri kemer tarafından taşınmıştır. Balducci, çizdiği kesitte belirtmemekle birlikte, harimde kare mekandan kubbeye geçişi sağlayan kemerlerin altında üçgenler, üstte arı petekleri ve istalaktitlerle süslendiğini yazmıştır. Caminin ahşap bir minberi ve mukarnaslı bir mihrabı vardır.
Dışarıdan girişi olan minarenin gövde ve şerefesi, daha geç bir döneme işaret etmektedir. Ancak çokgen biçimli kürsü kısmından gövde yuvarlağına geçişi sağlayan pabuçta bulunan yayvan baklavaların genellikle XVI. yüzyılın ilk yarısına kadar yapıldığı bilindiğinden, bunlar caminin tarihlenmesine yardımcı olabilir. Artık cemaati olmayan Hamza Bey Camii, diğer birçok Türk eseri gibi terk edilmiş bir halde bulunmaktadır.