Rodos Mescitleri
Türk döneminde, Rodos Mescitleri, İçhisar bölgesinde ve Rodos adası’nın diğer bölgelerinde yer alan tüm mescitlerin özellikleri.
Rodos Hanzade Mescidi
Muhtemelen Rodos’a sürülen bir Kırım Hanı veya oğlu tarafından mescide çevrilmiştir. Şövelyeler Sokağı’nda bulunan bu yerin günümüzdeki adı şimdi Agia Triada Şapeli’dir.
Rodos Hurmalı Mescit
Avlusundaki hurma ağaçları nedeniyle bu isimle anılmakta. Yıkılan minaresi burgu şeklinde olduğundan Burmalı Mescit de denilirdi. Hayırsever İbrahim Efendi tarafından mescide çevrilmiştir.
Günümüzde Agios Georgios Şapeli’dir.
Hurmalı Mescid ve Medresesi, tarihçe ve mimari özellikleri hakkında bilgi
Hurmalı Mescid ve Medrese, Rodos adasında bir kilisenin kısmen dönüştürüldüğü bir mescid ve medresedir. Rodos adası, 1522’de Türk idaresine geçmiş ve 1912’de İtalyanlar tarafından işgal edildikten sonra 1945’te Yunanistan’a bırakılmıştır. Rodos’un Türk idaresinde yapılan birçok medrese arasında sadece bir tanesi günümüze kadar varlığını sürdürebilmiştir. Yapının hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir, ancak bir rivayete göre avlusunda hurma ağaçları bulunduğu için Hurmalı Medrese adıyla anılmaktadır. Medrese, Süleymaniye Camii’nin yakınında bulunan küçük bir kilisenin mescit haline getirilmesiyle oluşmuştur. Aslında bu kilise, Bizans döneminde inşa edilmiştir. Rodos’ta Latin şövalyeleri döneminde Fransisken tarikatı rahiplerine verilmiş ve 1522’den sonra etrafına medrese hücreleri yapılarak bir Müslüman vakfı haline gelmiştir. Bazı yabancı yazarların medrese hücrelerini buradaki manastırın keşiş odaları olarak kabul etmeleri inandırıcı değildir.
Eski bir şapelden dönüştürülen mescid, geniş bir avlunun güney tarafında yer alır ve batı cephesinde bir giriş holü bulunur. Yapı, dört yapraklı yonca biçiminde bir plana sahiptir ve içeride uzunluğu sadece 11 m olan küçük bir yapıdır. Mekanın ortasını 5 m çapında pencereli yüksek kasnaklı bir kubbe örter. Mescide dönüştürüldüğünde, güneydoğu köşesine bir mihrap yapılmış ve batıdaki esas giriş yerine kuzey çıkıntısında yeni bir giriş açılmıştır. Ayrıca, iki payeye dayanan ve çapraz tonozla örtülü bir giriş sundurması eklenmiştir.
Avlunun kuzey ve doğu tarafındaki yapı, eskiden kız okulu olarak kullanılmış ve daha sonra fakirlerin barındığı medrese hücrelerinin üzerine mi yapıldığı yoksa temelden Türk inşaatı mı olduğu bilinmemektedir. Bu küçük külliyenin yayımlanmış iki planı birbirine uymamaktadır. Balducci’nin kitabında kuzeydeki hücrelerin kare planlı altı adet olduğu gösterilirken, Gabriel’in kitabındaki planda bunların dikdörtgen planlı ve sekiz adet olduğu gösterilir. Mescidin batısında beş hücre işaretlenmişken, Balducci’de sadece iki adet dikdörtgen mekan vardır. Yapıda son yıllarda, Avrupa Konseyi tarafından desteklenen büyük çaplı bir restorasyon gerçekleştirilmektedir.
Rodos Dolaplı Mescit
Bir VX. yüzyıl kilisesinden dönüştürülmüş olup, iç duvardaki resimlerin tahta dolaplarla kamufule edilmesi nedeniyle Dolaplı Mesit olarak adalandırılmıştır.
Günümüzde Agia Triada (Kutsal Üçlü) Şapeli’dir.
Rodos Kadı Mescidi
XII-XIII. yüzyıla tarihlenen Agios Konstantinos-Eleni Şapeli’nden mescide çevrilmiştir. İlk imamının o civarda oturan bir Kadı olması nedeniyle burada Kadı Mescidi adı verilmiştir.
Rodos Bab-ı Mestur Mescidi
Bab-ı Mestur (Kapalı Kapı) Mescidi, Kanuni’nin İçhisar’a girmesinin ardından örülen kapının hemen sağında yer aldığından bu adı almıştır.
Günümüzde Agios Athanasios Şapeli’dir.
